سجاد آل داود مخاطب!

هفته گذشته به تماشای این نمایش نشستم و به نظرم این نمایش در ساختار فعلی خود، نمایشی نیست که بتواند نتیجه خوبی به همراه آورد.
(قبلا توضیح دادم که نمایشی که زیر 3 ستاره می‌گیرد با هیچ تغییراتی از نظر من به 5 ستاره نخواهد رسید.)
بیان دغدغه مهاجران غیرقانونی که می‌خواهند از روش‌های قاچاق استفاده کنند، صرفاً در حد دغدغه کارگردان و نویسنده باقی مانده است و درامی در این فضا ایجاد نمی‌شود که کشش خاصی برای مخاطب داشته باشد.
در کنار این موضوع، به نظرم زمانی که نمایش صرف روایتگری کرده است هیچ تناسبی با حجم محتوا و حرفی که داشته، ندارد.
برای خود من، این نمایش یک تجربه خسته‌کننده بود چرا که هیچ اوج یا فرود خاصی در آن نمی‌دیدم، جز برخی اوج و فرودهای محلی بین شخصیت‌های نمایش.
به نظرم شاید این موضوع به نظر خود کارگردان نیز رسیده بوده که تصمیم گرفته با بخش‌هایی شامل حرکات هماهنگ شخصیت‌ها در کنار هم، این ضعف را پوشش دهد که اتفاقاً در آن بخش‌ها بارقه‌هایی از خلاقیت دیدم، اما کافی نبود تا تاثیر به‌سزایی روی تجربه کلی من از نمایش بگذارد.
به نظرم با نمایشی طرف بودیم که چون نمی‌توانست درام قابل توجه و پرکششی ایجاد کند، به نوعی به اتساع زمانی روی آورده بود تا بلکه یک بار احساس ... دیدن ادامه ›› تولید کند؛ اما این موضوع بیشتر باعث خسته شدن مخاطب می‌شد.
گاهی این اتساع صرفاً به داد زدن زجر یا تکرار مکرر آن در موومان‌های مختلف خلاصه می‌شد، که به زور از مخاطب می‌خواست ناراحت باشد. (ناراحت باش دیگه!)
در مورد گروه‌های مختلف درگیر در داستان، بهترین بخش به نظرم مربوط به دختر و پسری بود که به دنبال رفتن به انگلیس بودند، بعد از آن دو زن افغان و سپس دو زن عرب قرار می‌گرفتند. اگر بخواهم درباره دو گروه دیگر صحبت کنم نکاتی هست که اشاره می‌کنم:
گروه دو زن ظاهراً عرب، مصداق بارز همان اتساع زمانی بود که پیش‌تر گفتم؛ اگر بخواهم بگویم دو گروه دیگر چیزهایی به تجربه من از نمایش اضافه کرده باشند، این گروه ابداً چیزی به آن اضافه نکرد. به قول یک میمی که به این نوشته ضمیمه می‌کنم، انگار اینطور بود که ما هم ناراحت هستیم و زجر می‌کشیم اما به رنگ قرمز، مثلا!
در مورد دو مهاجر افغان، به نظرم بهتر بود هر دو بازیگر بومی انتخاب می‌شدند، چون بازیگر مقابل بازیگر افغان چیزی شبیه به نهایتا یک "تیپ" افغان بود و با "شخصیت" افغان روبرو، کنتراست قابل توجهی داشت.
این کنتراست بین دو شخصیت، همان اثرگذاری احساسی برنامه‌ریزی شده در مورد داستان این دو شخصیت را برای من کمرنگ می‌کرد.
برخی ایده‌های خلاقانه در زمینه نور دیدم، اما در مورد برخی ایده‌های پرفورماتیو که کارگردان سعی کرده بود، مثلاً در موومان‌های مربوط به زوج اول، به نظرم چندان توفیقی حاصل نشد.


یک نکته غیرمرتبط با نمایش: صندلی‌های این تماشاخانه کثیر‌العنوان به نظرم حتی برای یک نمایش ۴۵ دقیقه‌ای هم بیش از حد آزاردهنده است. بهتر است در نظر داشته باشند که صرفاً جایی که بتوان روی آن نشست، صندلی مناسب برای سالن تئاتر نیست.
همچنین اندازه صندلی‌ها من را شدیداً یاد هواپیمایی زاگرس و صندلی‌های معروفش انداخت، جایی که فرض می‌شود تکانی قرار نیست بخورید تا به مقصد برسید، اما تئاتر این‌گونه کار نمی‌کند.

من دیشب به تماشای این نمایش نشستم و فرصتی شد که بعد از دو هفته تئاتر تماشا کنم.
قبل از نمایش داشتم بروشور ارائه شده رو مطالعه می‌کردم که خواندم کارگردان محترم اثر جناب آقای مالکی این کار رو در سی سالگی فعالیت هنری خودشون ساختن و دوست داشتن به این مناسبت کار خوبی باشد اما به نظرم این کار به شدت از معمولی بودن و یا حتی ضعیف بودن رنج می‌برد. من راستش از این میزان هایپ دادن به یک اثر مثلا با تقدیم به استاد حمید سمندریان که قرار است در نهایت مخاطبش را ناامید کند واقعا بیزارم. اجازه دهید خود کار در موردش خودش صحبت کند نه تعریف‌های پیش‌دستانه شما!
اولین چیزی که به آن فکر کردم این بود که این نمایشنامه به نظرم یک نمایشنامه ضعیف و کسل‌کننده است که چیز خاصی برای ارائه ندارد و در وهله دوم درگیر پدیده‌ی به نظر من مذموم کارگردان-بازیگر شده است و به نظرم همزمانی کارگردانی و بازی جناب آقای مالکی در این اثر باعث شده است که شاید معمولی بودن و یا حتی کم‌مایه بودن این متن و اجرا در عین بازی‌های با کیفیت بازیگرانش به چشم ایشان نیاید.
چیز دیگری که به ذهنم می‌آید این است که از نور به اندازه کافی برای کاهش این کسل‌کنندگی استفاده نشده بود و جا داشت از این ابزار استفاده بهتری شود.
چیزی که من دیدم هدر رفتن توان بازیگرانی بسیار توانا از جمله خود آقای مالکی برای این نمایشنامه ... دیدن ادامه ›› ضعیف بود.
از بازی خودشان به عنوان یکی از معدود موارد خوب این اجرا اتفاقا بسیار لذت ببرم اما باقی بخش‌های اجرا چیزی برای ارائه به من نداشت و بیشتر مثل یک "قرص خواب" بود.

دیشب در روزی که عمیقا به تردید‌های خودم برای مهاجرت فکر می‌کردم یکی از تجربیات جالب من در زمانی که تئاتر می‌بینم رقم خورد.
بخش قابل توجهی از سالن یا بغض کرده بودند یا گریه می‌کردند و خودم هم شاید اگر کمی دلرحم‌تر بودم ممکن بود گریه کنم. (متاسفانه یا خوشبختانه آنقدر دلرحم نبود.)
آن برد با موفقیت اتمسفر خوبی رو درست کرد و به نظرم برای همه افرادی که تردید‌های مهاجرت را تجربه کرده‌اند می‌تواند تجربه تاثیرگذاری باشد.
متن پیچیدگی خیلی خاصی نداشت اما توانست عمق بار احساسی ماجرا را با اتکا به بازیگران قدرتمندش منتقل کند.
طراحی صحنه مینیمال یاری کرد تا مخاطب روی اصل موضوع توجه داشته باشد.
چنین رویکردی در طراحی صحنه بسیار مورد تایید من هست.
زمان اجرا برای تاثیرگذاری‌اش کاملا به اندازه بود و روند به صورت منطقی ... دیدن ادامه ›› پیش رفت.
دوستی پرسید چه چیزی را در مورد این نمایش دوست داشتم؟
گفتم اینه که بازیگران عمیقا قابل لمس گریه کردند و این یعنی من دو بازی قوی و لذت بخش دیدم.
شاید اگر داستان کمی قدرتمند‌تر بود و جنس جدیدی از تردید‌ها را نشانم میداد 5 میدادم ولی این نمایش به نظرم یک 4 ستاره درخشان است.
خسته نباشید!