یادداشت تحلیلی علی جعفری منتقد و عضو کانون ملی منتقدان ایران، بر نمایش «نِکراسوف»

.
نکراسوف؛ امضای مصطفی کوشکی بر پیکر مضحکه ی ژان پل سارتر
نمایش «نکراسوف» به کارگردانی مصطفی کوشکی و دراماتورژی مهدی کوشکی که این روزها در تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه است، نمایشی‌ است پرانرژی، هوشمندانه و خوش‌ریتم که واجد ویژگی‌های فرمی و اجرایی خاصی‌ است که این سال‌ها با نام مصطفی کوشکی گره خورده. حالا به‌جرأت می‌توان گفت که کوشکی به سبک و سلیقه‌ای در کارگردانی رسیده که هم برای خودش امضایی مشخص دارد و هم برای مخاطبانش معنا و شناخت روشنی ایجاد کرده است؛ سبکی که گاه کم‌رمق‌تر و گاه درخشان‌تر، اما در هر صورت از مسیر اصلی‌اش خارج نمی‌شود: نمایش‌هایی با انرژی بالا، بازی‌های حساب‌شده، و فضایی آگاهانه طراحی‌شده که هم جذاب است و هم به لحاظ اجرایی مهندسی‌شده. «نکراسوف» نیز از این قاعده مستثنی نیست.
در میان نمایشنامه‌های کمتر شناخته‌شده‌ی ژان پل سارتر، «نکراسوف» یا «مضحکه» (نام اصلی در زبان فرانسه) جایگاه خاصی دارد. این اثر، که در ... دیدن ادامه ›› سال ۱۹۵۵ نوشته شده و یکسال بعد برای نخستین بار به روی صحنه رفته است، برخلاف دیگر آثار سنگین و فلسفی او، متنی است طنزآمیز، سیاسی و گزنده که درباره دروغ رسانه‌ای، جعل اخبار و امکان خلق واقعیت‌های موازی از سوی مطبوعات می‌نویسد. شخصیت اصلی نمایش، ژرژ دو والرا، یک کلاهبردار حرفه‌ای است که با همدستی روزنامه‌نگاری به نام سیبلو، خود را به‌عنوان نکراسوف، وزیر فراری اتحاد جماهیر شوروی به رسانه‌ها معرفی می‌نماید. نمایش، تمسخرآمیز، تند و در عین حال پیشگویانه است؛ تصویری تلخ اما طنزآلود از دنیایی که رسانه‌ها با جعل حقیقت، افکار عمومی را شکل می‌دهند.
دراماتورژی مهدی کوشکی بر این متن، تمرکز ویژه‌ای بر عنصر کمدی دارد. در این نسخه، شوخی‌ها پررنگ‌تر شده‌اند، برخی شخصیت‌ها مانند "سیبلو" برجسته‌تر شده‌اند و برخی دیگر چون نقش‌آفرینان در نهادهای سیاسی یا پلیسی، کمرنگ‌تر. این انتخاب البته به‌درستی در خدمت اجرایی‌ قرار گرفته که بیش از هر چیز می‌خواهد مخاطب را بخنداند، سرگرم کند و انرژی خود را منتقل کند. اما این تمرکز بر کمدی، باعث شده دو نکته مهم و ساختاری که در متن اصلی سارتر برجسته است، در این اجرا تا حدی به حاشیه رانده شود. نخست، مسئله‌ بنیادین «دروغ رسانه‌ای» و نقش رسانه‌ها در ساختن شخصیت‌های جعلی و مدیریت افکار عمومی است که در متن سارتر مضمون اصلی است، اما در این اجرا به شکلی سطحی تقلیل یافته و از تاثیرگذاری اجتماعی و فلسفی خود دور مانده. دوم، شخصیت ژرژ دو والرا است. اگرچه داریوش موفق بازی چشمگیری از خود نشان می‌دهد و تقابلش با شخصیت "سببلو" (با بازی مهدی کوشکی) واجد لحظات درخشان اجرایی است، اما عملاً کاراکتر دو والرا مرکزیت‌زدایی شده و تأثیرگذاری مورد انتظار را پیدا نمی‌کند. تغییرات دیگری هم مثل اضافه شدن سفیر داغستان به نمایشنامه یا ادغام شخصیت دمیدوف با سیبلو هم هست که می توان درباره کارکرد یا عدم کارکردشان مفصل صحبت کرد.
با این حال، نمایش از نظر اجرایی درخشان است. طراحی صحنه با درایت و دقت انجام شده، با استفاده از عناصر ساده اما مؤثر، فضاهای متفاوتی را خلق می‌کند. طراحی لباس به خوبی در خدمت شخصیت‌پردازی قرار گرفته و هویت تیپ‌های نمایشی را تقویت کرده است. افکت‌های صوتی نیز هوشمندانه استفاده شده‌اند و در شکل‌گیری فضاهای موقعیتی، طنز موقعیت، و انسجام اجرایی بسیار مؤثر واقع شده‌اند. بازی بازیگران نمایش یکدست، پخته و کنترل‌شده است. به‌ویژه در اجرای ریتم کمدی، همه بازیگران توانسته‌اند ضرباهنگ درست اجرا را حفظ کرده و مخاطب را با خود همراه کنند.
در مجموع، «نکراسوف» کوشکی نمایشی موفق، چشم‌نواز و دقیق است؛ نمایشی که اگرچه برخی مضامین اصلی متن را فدای جذابیت‌های اجرایی کرده، اما در ساحت اجرا، واجد کیفیتی است که آن را در میان آثار این روزهای تئاتر تهران برجسته می‌سازد. نمایشی که نه‌تنها در امتداد مسیر تثبیت‌شده‌ی کارگردانش قرار دارد، بلکه مخاطب را می‌خنداند، سرگرم می‌کند، و در عین حال می‌تواند جرقه‌ای از تأمل نیز در ذهن او بزند—حتی اگر آن تأمل، با صدای خنده‌ها پوشیده باشد.

یادداشت مفصل شهرام کرمی نویسنده، مدرس، منتقد و کارگردان تئاتر درباره نمایش «نِکراسوف» به طراحی و کارگردانی مصطفا کوشکی، منتشر شده در سایت ایران تئاتر به تاریخ ۱۴ خرداد ۱۴۰۴

بخش اول:
ژان پل سارتر (1905-1980 ) فیلسوف و نمایشنامه‌نویس و رمان‌نویس و منتقد بزرگ فرانسوی از نویسندگان و متفکران بزرگ پیشرو در سده بیستم شناخته می‌شود. علاوه بر داستان و رمان و نمایشنامه رساله‌های فلسفی این نویسنده و متفکر تصویری بدیع از ماهیت انسان ارائه می‌دهد و در فلسفه «اگزیستانسیالیسم» و پدیدارشناسی از چهره‌های مهم و کلیدی قرن شناخته می‌شود.
نمایشنامه‌ها و داستان‌های موفق «ژان پل سارتر» بینش فلسفی او را در جنبه‌های داستانی و نمایشی به خوبی آشکار می‌کند. از مهم‌ترین نمایشنامه‌های این نویسنده می‌توان به آثاری چون «زنان تروا» و «گوشه نشینان آلتونا» و «نکراسوف» و «شیطان و خدا» و «دست‌های آلوده» و «روسپی بزرگوار» و «مرده‌های بی‌کفن و دفن» و «خروج ممنوع» و «مگس‌ها» ... دیدن ادامه ›› اشاره نمود.
«نکراسوف» نمایشنامه طنز و هجوآمیز در سال 1955 توسط «ژان پل سارتر» نوشته شده است. این اثر با سایر آثار نویسنده در سبک و مضمون بسیار متفاوت بوده و داستان نمایشنامه که در هشت صحنه نوشته شده در شهر پاریس اتفاق می‌افتد. نمایشنامه درباره شخصیتی به نام سیبیلو روزنامه‌نگار است که در یک روزنامه متعلق به جناح راست فرانسه کار می‌کند. اوضاع کاری سیبیلو خوب نیست و در کارش یعنی نوشتن تبلیغات ضد کمونیستی نمی‌تواند رضایت صاحب کارش ژول پالوتین را جلب کند. آقای ژول پالوتین به سیبیلو اخطار می‌دهد که اگر نتواند خبر مهمی پیدا کند و روزنامه را رونق دهد او را اخراج خواهد کرد.
سیبیلو دچار دردسر می شود و در این شرایط دنبال یک راه برای فرار از این موقعیت رنج‌آور است. او باید یک ایده و خبر مهم پیدا کند و به شکل اتفاقی با شخصی شیاد و کلاهبردار به نام ژرژ دی والرا آشنا می‌شود که تحت تعقیب پلیس است. این فرد شیاد به خانه سیبیلو می‌آید و به او می‌گوید در ازای مخفی شدن خود حاضر است به او کمک کند. با حقه و کلک‌های ژرژ که سیبیلو ناظر کارهای او است این مرد خود را به عنوان نیکیتا نکراسوف وزیر کشور فراری شوروی معرفی می‌کند. در این شرایط او تبدیل به یک قهرمان ملی فرانسه می‌شود و دیگران او را با این دروغ بزرگ باور می‌کنند.
نمایشنامه به زبان هجو و طنز و براساس فلسفه و عقاید «اگزیستانسیالیسم» و تفکرات «ژان پل سارتر» نوعی کنایه و انتقاد درباره زمان تاریخی نویسنده یعنی دوران عقاید کمونیستی است. از این منظر نمایشنامه پر از طعنه و کنایه‌های شعاری و سیاسی متعلق به آن زمان و دوران است. هویت پوچ شخصیت نکراسوف که خود را ناجی و قهرمان نشان می‌دهد اما یک شیاد بیشتر نیست نمادی از وضعیت جهان و عقاید افراطی کمونیستی در آن دوران است.
به شکل آشکار در سراسر نمایشنامه بر ماهیت جهان و عقاید و شعارهای کمونیستی اشاره می‌شود. نمایشنامه می‌خواهد تفسیری فلسفی درباره روابط انسانی و ماهیت هستی ارائه دهد که چونه در هیاهوی شعار و رسانه گرفتار شده است. سرکوب و زورگویی در سیستم و ساختار اجتماعی و روابط مادی‌گرایانه فردی که به بی‌عدالتی منجر می‌شود مضمون اصلی نمایشنامه است.
درسبک و مضمون و شیوه نگارش عمده آثار «ژان پل سارتر» نویسنده پرکار فلسفی، مفاهیم آزادی انسان، هستی و آگاهی، پیچیدگی رفتار و ماهیت وجود انسان مدنظر قرار دارد. در نمایشنامه‌های «ژان پل سارتر» روابط پیچیده انسانی و معضلات فکری و اخلاقی در بستر طبقات مختلف اجتماعی اشخاص شکل می‌گیرد. با وجود نگاه فلسفی نویسنده اما در آثار هنری او با انتخاب داستان و اشخاصی که در موقعیت تضاد و تقابل قرار می‌گیرند روان انسان به عنوان یک موجود آگاه کنکاش می‌شود و همین ویژگی باعث استقبال از نمایشنامه‌های ‌او شده است.
«کلایو جیمز» منتقد و شاعر معروف درباره «ژان‌پل سارتر» می‌گوید: «سارتر نمی‌توانست به عنوان یک متفکر تحلیلی کاری را که به عنوان یک هنرمند خلاق موظف به انجام آن بود، برای خودش انجام دهد. برای همین باید با بدخواهی خود کنار می‌آمد. سارتر در فهرست نویسندگان فیلسوف است که بیشتر نویسنده بودند تا فیلسوف و ژان پل سارتر در صدر همه آنها قرار دارد.»
نمایش «نکراسوف» با اقتباس و کارگردانی «مصطفی کوشکی» در تماشاخانه ایرانشهر اجرا می‌شود. مصطفی کوشکی نویسنده و کارگردان و بازیگر و طراح صحنه پرکاری است که نمایش‌های متعدد را در جایگاه نویسنده و کارگردان اجرا کرده است.  نمایش‌هایی چون «کوریولانوس» و «سیزده» و «رومولیت» و «باد شیشه را می‌لرزاند» و «رویای نیمه شب تابستان» و «توفان» بخشی از آثار و اجراهای این هنرمند است که عمده آنها نمایش‌های اقتباسی می‌باشد.
چند ویژگی مهم در آثار و اجراهای مصطفی کوشکی وجود دارد که لازم است به آنها اشاره شود. اقتباس و بازخوانی نمایشنامه‌های شناخته شده و مهم یکی از مولفه‌ها و شیوه کار این هنرمند است. مصطفی کوشکی بیشترین اقتباس را از آثار «ویلیام شکسپیر» داشته و این روزها با اجرای نمایش «نکراسوف» به سراغ «ژان پل سارتر» رفته است.
نمایش‌های «کوریولانوس» و «رومولیت» و «رویای نیمه شب تابستان» از آثار «ویلیام شکسپیر» اقتباس شده که از اجراهای موفق این نویسنده و کارگردان شناخته می‌شود.
اقتباس و بازخوانی مستقیم از آثار ادبی و هنری چندین سال است به عنوان یک رویه متداول در تئاتر ایران رایج شده است. این رویه به چند جهت در تئاتر ما ضرورت دارد. فرصت اجرای به روز شده آثار شاخص و شناخته شده و از طرف دیگر امکان بازخوانی و ظهور اثری جدید، که اینها از مزایای رونق اقتباس آثار ادبی و هنری است. شیوه و روش کار هنرمند برای اقتباس چندان اهمیت ندارد بلکه مهم این است که از طرف هنرمند به یک اثر هنری شاخص و مطرح برای خلق اثری جدید رجوع ‌شود.
در اجرای نمایشنامه «نکراسوف» با اقتباس و دراماتوژی «مهدی کوشکی» پلات نمایشنامه و اشخاص همان است که در نمایشنامه اصلی وجود دارد. مضمون نمایشنامه با توجه به شرایط اجتماعی و فکری زمان نویسنده به شکل آشکار به موضوع روابط و زندگی آن دوران تحت تاثیر عقاید کمونیستی می‌پردازد که در سراسر نمایشنامه کنایه‌های نویسنده واضح و آشکار است. موضوعی که در بازخوانی این اثر مهدی کوشکی به عنوان دراماتورژ آن را تغییر داده و بیشتر به روابط اجتماعی زندگی اشخاص در جهانی می‌پردازد که منفعت و مادی‌گرایی، زندگی را دستخوش تغییر کرده است.
هرچند شعارهای سیاسی نمایشنامه همچنان در بسیاری از بخش‌های نمایش حذف نشده و همچنان نمود دارد اما لحن و پرداخت نمایشنامه برای خلق فضای فانتزی و خیالی تغییر کرده و اتمسفر نمایشنامه در جهان سوررئال سیر می‌کند. این ویژگی در کلیت نمایش مدنظر قرار گرفته و صحنه کره ماه و دو نفر که با لباس فضانوردی معلق هستند برآیند جهان ذهنی کارگردان است.
«خواب دیدم که یه شهاب سنگ خورده زمین!... مردم تو صف مریخ جمع شده بودند. یه شاتل داشت می‌رفت سمت مریخ. خلبان اون شاتل ژرژ دوواله را بود.»
نمایش «نکراسوف» در فضایی غیرواقعی و هجوآمیز چند مشخصه آشکار دارد. واقعیت و خیال در جهان نمایش با هم یکی شده است. آدم‌ها به شکل سیال و خیالی در حرکت هستند. گاهی پارچه‌ای واقعی را دست یک کاراکتر می‌بینیم و وقت دیگر خوردن و نوشیدن آنها به شکل پانومیم اجرا می‌شود. یا اینکه گلوله‌ای شلیک می‌شود ولی کسی نمی‌میرد!

پایان بخش اول
ادامه در کامنت

یادداشت علی جعفری
منتقد تئاتر و عضو کانون ملی منتقدان

.
نکراسوف؛ امضای مصطفی کوشکی بر پیکر مضحکه ی ژان پل سارتر
نمایش «نکراسوف» به کارگردانی مصطفی کوشکی و دراماتورژی مهدی کوشکی که این روزها در تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه است، نمایشی‌ است پرانرژی، هوشمندانه و خوش‌ریتم که واجد ویژگی‌های فرمی و اجرایی خاصی‌ است که این سال‌ها با نام مصطفی کوشکی گره خورده. حالا به‌جرأت می‌توان گفت که کوشکی به سبک و سلیقه‌ای در کارگردانی رسیده که هم برای خودش امضایی مشخص دارد و هم برای مخاطبانش معنا و شناخت روشنی ایجاد کرده است؛ سبکی که گاه کم‌رمق‌تر و گاه درخشان‌تر، اما در هر صورت از مسیر اصلی‌اش خارج نمی‌شود: نمایش‌هایی با انرژی بالا، بازی‌های حساب‌شده، و فضایی آگاهانه طراحی‌شده که هم جذاب است و هم به لحاظ اجرایی مهندسی‌شده. «نکراسوف» نیز از این قاعده مستثنی نیست.
در میان نمایشنامه‌های کمتر شناخته‌شده‌ی ژان پل سارتر، «نکراسوف» یا «مضحکه» (نام اصلی در زبان ... دیدن ادامه ›› فرانسه) جایگاه خاصی دارد. این اثر، که در سال ۱۹۵۵ نوشته شده و یکسال بعد برای نخستین بار به روی صحنه رفته است، برخلاف دیگر آثار سنگین و فلسفی او، متنی است طنزآمیز، سیاسی و گزنده که درباره دروغ رسانه‌ای، جعل اخبار و امکان خلق واقعیت‌های موازی از سوی مطبوعات می‌نویسد. شخصیت اصلی نمایش، ژرژ دو والرا، یک کلاهبردار حرفه‌ای است که با همدستی روزنامه‌نگاری به نام سیبلو، خود را به‌عنوان نکراسوف، وزیر فراری اتحاد جماهیر شوروی به رسانه‌ها معرفی می‌نماید. نمایش، تمسخرآمیز، تند و در عین حال پیشگویانه است؛ تصویری تلخ اما طنزآلود از دنیایی که رسانه‌ها با جعل حقیقت، افکار عمومی را شکل می‌دهند.
دراماتورژی مهدی کوشکی بر این متن، تمرکز ویژه‌ای بر عنصر کمدی دارد. در این نسخه، شوخی‌ها پررنگ‌تر شده‌اند، برخی شخصیت‌ها مانند "سیبلو" برجسته‌تر شده‌اند و برخی دیگر چون نقش‌آفرینان در نهادهای سیاسی یا پلیسی، کمرنگ‌تر. این انتخاب البته به‌درستی در خدمت اجرایی‌ قرار گرفته که بیش از هر چیز می‌خواهد مخاطب را بخنداند، سرگرم کند و انرژی خود را منتقل کند. اما این تمرکز بر کمدی، باعث شده دو نکته مهم و ساختاری که در متن اصلی سارتر برجسته است، در این اجرا تا حدی به حاشیه رانده شود. نخست، مسئله‌ بنیادین «دروغ رسانه‌ای» و نقش رسانه‌ها در ساختن شخصیت‌های جعلی و مدیریت افکار عمومی است که در متن سارتر مضمون اصلی است، اما در این اجرا به شکلی سطحی تقلیل یافته و از تاثیرگذاری اجتماعی و فلسفی خود دور مانده. دوم، شخصیت ژرژ دو والرا است. اگرچه داریوش موفق بازی چشمگیری از خود نشان می‌دهد و تقابلش با شخصیت "سببلو" (با بازی مهدی کوشکی) واجد لحظات درخشان اجرایی است، اما عملاً کاراکتر دو والرا مرکزیت‌زدایی شده و تأثیرگذاری مورد انتظار را پیدا نمی‌کند. تغییرات دیگری هم مثل اضافه شدن سفیر داغستان به نمایشنامه یا ادغام شخصیت دمیدوف با سیبلو هم هست که می توان درباره کارکرد یا عدم کارکردشان مفصل صحبت کرد.
با این حال، نمایش از نظر اجرایی درخشان است. طراحی صحنه با درایت و دقت انجام شده، با استفاده از عناصر ساده اما مؤثر، فضاهای متفاوتی را خلق می‌کند. طراحی لباس به خوبی در خدمت شخصیت‌پردازی قرار گرفته و هویت تیپ‌های نمایشی را تقویت کرده است. افکت‌های صوتی نیز هوشمندانه استفاده شده‌اند و در شکل‌گیری فضاهای موقعیتی، طنز موقعیت، و انسجام اجرایی بسیار مؤثر واقع شده‌اند. بازی بازیگران نمایش یکدست، پخته و کنترل‌شده است. به‌ویژه در اجرای ریتم کمدی، همه بازیگران توانسته‌اند ضرباهنگ درست اجرا را حفظ کرده و مخاطب را با خود همراه کنند.
در مجموع، «نکراسوف» کوشکی نمایشی موفق، چشم‌نواز و دقیق است؛ نمایشی که اگرچه برخی مضامین اصلی متن را فدای جذابیت‌های اجرایی کرده، اما در ساحت اجرا، واجد کیفیتی است که آن را در میان آثار این روزهای تئاتر تهران برجسته می‌سازد. نمایشی که نه‌تنها در امتداد مسیر تثبیت‌شده‌ی کارگردانش قرار دارد، بلکه مخاطب را می‌خنداند، سرگرم می‌کند، و در عین حال می‌تواند جرقه‌ای از تأمل نیز در ذهن او بزند—حتی اگر آن تأمل، با صدای خنده‌ها پوشیده باشد.

یادداشت حسین کیانی نویسنده، مدرس و کارگردان تئاتر:

درباره ی نکراسف

اینکه کارگردانی تشخیص بدهد چه نمایشنامه ای را به سبک و سیستمی غیر از پیشنهادِ نویسنده دراماتورژی کند و به صحنه ببرد، کار هر کسی نیست. چه بسیار تحربه ها در همین تئاتر خودمان که کارگردان هایی با نمایشنامه هایی کردند و خواستند به خیال خودشان ورا و فرای نوشته ی نویسنده بروند اما نه تنها چنین نشد که هم نمایشنامه را خراب کردند و هم ‌داغ ننگی بر پیشانی مفهوم تئاتر آوانگارد و پیشرو گذاشتند و تئاتر را هر چه بیشتر تماشاگریز کردند. و چه معدود و اندکند کارگردانهایی مثل مصطفا کوشکی، مثل نادر برهانی، مثل علی شمس،مثل همایون غنی زاده، مثل محمد مساوات ، مثل اشکان خیل نژاد و میلاد نیک آبادی و نهایتا یکی دو نفر دیگر که هم مفهوم دراماتورژی را خوب می فهمند و هم چگونه به صحنه بردن اندیشه را با اجراهای شگفت انگیز.
و براستی تئاترپیشرو چیزی جز همین ایجاد شگفتی و انجام کارهای شگرفِ معنی دار نیست که مصطفی توانسته با ساده ترین ولی کارآمدترین ابزار صحنه، ... دیدن ادامه ›› نکراسف سارتر را برشتی وار به ژانر کمدی بکشاند و اثری فلسفی و دشوار فهم و کم خوانده شده ی اگزیستانسیالیستی را تبدیل به اثری تماشایی و قابل فهم و هضم و مهمتر از همه ی اینها "روزآمد" کند. تجربه های دیگر مصطفی را با آثار شکسپیر دیده بودم و مثلا "توفان" را خیلی پسندیده بودم، هر چقدر آن اثر به سوی جادوگونگی و شمنیسم واری و اسرارآمیزپنداری می رفت، نکراسف به سوی سیاست محوری و هزل و هجو انسان در زد و بندهای سیاسی و اجتماعی و رذالت قدرت طلبی و توطئه چینی و دسیسه بازی های انسان امروز حرکت می کند و چه عجیب که این دو مضمون و فضا که می توانند کاملا دو سر مخالف دوطیفِ سلیقه ی هنری باشند هر دو در ذهنیت هنری مصطفی جایی متوازن اختیار کرده اند. توازنی که همان قدر که محتوا و ژرف ساخت را دستخوش تغییرات لازم می کند، نسبت به ساختمندی و روساخت هم حساسیت نشان می دهد و این دو در نسبتی مناسب برای امرشگرف که همانا شگفت زده کردن و شکفته شدن تماشاگر است در تئاتری همچون نکراسف و آثار دیگر مصطفی به روی صحنه می آیند.
.
حسین کیانی

ژول: اگه با مردم ضعیف بازی بذل و بخشش رو شروع کنی دیگه نمیتونی جمعش کنی!
نکراسوف: اگه تمام ثروت دنیا دست من بود، مساوی بین همه تقسیمش می کردم

یادداشت دکتر محمدهادی کریمی نویسنده و کارگردان سینما درباره نمایش «نِکراسوف»

چه چیزی دل انگیز تر از تماشای نمایشی به قلم زمان پل سارتر آنهم در هوای اردیبهشتی تهران ، و درحالیکه سالهای دور آنرا به احترام قلم سارتر به سختی به پایان برده ای و جدا از دیدگاه های اگزیستیانسال نویسنده درباره ی اخلاق و سیاست و عشق و خیانت و خودکشی که به شکل مانفیستی از زبان عمده ی نقش ها روایت می شود و همه عوام و خواص به یکسان تفلسف می ورزند و همین ها شاید باعث پرگویی و اطناب ممل شده ، حالا دوباره میخواهی نظر گذشته ی خودت را ارزیابی کنی و ببینی بعد بیست و چند سال چه تغییری در نگاهت به وجود خواهد آمد... اما آنچه روی صحنه بود یک اجرای متوازن و همانقدر مضحکه که همانقدر فلسفه، همانقدر شوخی که همانقدر جدی ، که از دل هم بیرون می آیند و نمی توان بین آنها خطی کشید و مدام از فلسفه به درام و از درام به فلسفه کوچید ، حالا مضحکه ای به پا شده که میتوان یک نگاه فلسفی واحد به کل آن و نه مانیفست هایی برای تک تک حوادث آن داشت، و از پس جهانی پر از تناقض و چالش به یک دیالکتیک رسید.
در این بازیافت لذت، علیرغم آن تکلف و مرارت خوانش، به جز دراماتورژی ماهرانه و اندازه سنجانه, امروزی شدن داستان تاریخی از تزاحم بلوک غرب و‌شرق در دوران جنگ سرد به خاطر جنگ روس و اکراین بی تاثیر نبود و دشمنی فرانسوی ها با روس ها در همین زمان را تداعی می کند و غبار کهنگی را از زمان رخداد ... دیدن ادامه ›› نمایش می زداید و متاسفانه در این دو دهه و اندی بخصوص در سالهای اخیر آنقدر فیک‌نیوز و جاسوس و خائن و نفوذی دیده ایم که نمایش دهه ی پنجاه فرانسوی به نشانی امروزمان در این زمان و مکان نزدیکتر شده و آنقدر سرمایه های کثیف از نوع الیگارشی، ابتذال را بر همه چیز از جمله فرهنگ تحمیل کرده که لحن چپگرایانه ی سارتر بسیار دلنشین تر از قبل برایمان باشد ، و اما از اجرای هارمونیک متن نمی توان بی اعتنا گذر کرد و آنرا در لذت تماشای اثر دخیل ندانست ، همان قدر نوآورانه که همان قدر وفادار به نوعی از نمایش کلاسیک یعنی مضحکه ی فارس ، ‌ونوعی از کمدی کلاسیک های سینمایی «اسکروبال» که به هجو روابط بالادستی ها و بزرگان پر قالبی دیوانه وار می پردازد، اجرایی سیال و روان و منعطف که نور و‌صدا و صحنه و لباس و گریم و‌بازی و موزیک و‌... به اندازه و عجین با یکدیگرند.
عنصری که مفهوم یک کارگردانی دقیق از آن قابل استنباط است .

نِکراسوف زندگی شما کیست؟

نکراسوف برگردانِ بلاتکلیفی است

به گزارش ایران‌تئاتر، مصطفا کوشکی، نویسنده و کارگردان تئاتر نمایشنامه ژاپن پل سارتر را از بیست‌و‌سوم اردیبهشت در تماشاخانه ایرانشهر به روی صحنه برده است.
کوشکی درباره دلایل انتخاب این نمایشنامه برای اجرا گفت: «نکراسوف» از لحاظ موقعیت زمانی و شرایط زیستی مشابهت بسیار زیادی به جامعه امروز دارد. این نمایشنامه در زمان جنگ سرد که به نوعی زمان بلاتکلیفی است به رشته تحریر در آمده است. فضای پر رمز و راز و حس بلاتکلیفی از مهم‌ترین شاخصه‌های دوران جنگ سرد به شمار می‌آید؛ تمام آنچه ما در جامعه با آن روبرو هستیم و شاید انتخاب این نمایشنامه از این وجه به زندگی ما ارتباط زیادی پیدا می کرد.
او با اشاره به فرآیند دراماتورژی متن برای اجرا بیان کرد: مثل هر نمایشی که طی این سال‌ها روی صحنه برده ام، بحث دراماتورژی و توجه به اکنون برای من خیلی مهم بوده است. این که ما اکنون از این نمایشنامه چه چیزی می‌خواهیم، قرار است با اجرای آن چه حرفی بزنیم و مخاطب در رویارویی با آن چه برداشتی خواهد داشت. با توجه به این موضوعات نمایشنامه‌ها را دوباره‌نویسی می کنیم و ترجمه اکنون خودمان در آن اتفاق می‌افتد. این نمایشنامه نیز از این قاعده مستثنا نیست و این کار را من به مهدی کوشکی که هم تجربه زیادی در دراماتورژی دارد و هم دقت نظر و ریزبینی بسیاری نسبت به شرایط دارد؛ سپردم.  
این هنرمند ادامه ... دیدن ادامه ›› داد: با گفت‌وگوهایی که  در زمینه دراماتورژی داشتیم به سمت امروز و اکنون خودمان پیش رفتیم تا در نظر داشته باشیم که چه چیزی در جامعه ما مسئله و دغدغه است؛ بلاتکیفی را چگونه در نمایش ایجاد کنیم و این فضای امنیتی و جاسوس گونه را به چه شکل در متن پیاده کنیم و همچنین براساس فیزیک، لحن صدا و بیان بازیگران، کاراکترها دوباره‌نویسی شدند.
کارگردان نمایش «نکراسوف» در پایان با بیان اینکه روند دراماتورژی متن به سمت ایرانیزه شدن پیش نرفته است؛ عنوان کرد: تماشاگران در طول اجرا از لحاظ بصری شاهد فرهنگ اجتماعی جامعه ما نیستند اما رفتار، دیالوگ‌ها و مراوده کاراکترها بسیار به مردم ما نزدیک است و بدین شکل فضای نمایش برای مخاطبان فضای بسیار آشنایی است اما ما به هیچ عنوان به سمت ایرانیزه شدن پیش نرفته‌ایم.

ژرژ: سیاسی ها رو ترجیح می دی؟
ورونیک: آره، چون کامل شرافتشون رو کنار گذاشتن.

سلام و ارادت
دوستان تئاتر بین
سال نو مبارک
مرسی که تشریف آوردین نمایش توفان رو تماشا کردین و ممنون از دوستانی که کامنت گذاشتن، چه مثبت و چه منفی
بدترین اتفاق برای یک اثر هنری اینه که مخاطبانش بی تفاوت از کنارش عبور کنن.
شاد و سلامت باشین
با احترام
مصطفا کوشکی ❤️