نگاهی به تئاتر #احتمالات
نویسنده و کارگردان: #علی_شمس
نوشته: #محمد_خداوردی
احتمال همنشین شدن هر کس با هر کس و یا هر کس با هرچیز و یا هرچیز با هرچیز در هر حالتی ممکن است. در این متن و به فتوای نویسنده هر کلمه میتواند هر معنایی که دلش خواست بدهد.
متن احتمالات متشکل از خرده روایت‌هایی است که داستان نصفه نیمه ای را روایت میکند. این روایت ها در حضور تماشاچی و با حافظه و سابقه تاریخی در ذهن مخاطب تکمیل میشود. به عبارت دیگر داستانها بر گُرده تاریخ اکنون و گذشته سوار است. از این منظر متن از صافی علی شمس میگذرد و احتمالات آن براساس رویارویی علی شمس با شخصیت های تاریخی، نویسندگان و یا شاعران و عرفایی است که احتمالا علی شمس با آنها مراوده متنی داشته است. جاه طلبی حضور نویسنده در گوشه و کنار اثر مبین همین نکته است.
اگر ابن سینا فرزنده حرامزاده ای می‌داشت.
اگر لطف علی خان و آغا محمدخان در برابر هم قرار می‌گرفتند.
اگر خر فرق عربده را از عر میفهمید.
اگر ... دیدن ادامه ›› کتاب زایی به کتاب سوزی ختم نمیشد.
اگر تماشاچی کر نبود.
و اگر های دیگر. مرگ عطار و داستان کنیز و کدوی مولانا و مرگ یزدگرد بیضایی و... همه از کتابخانه ای بیرون می آید که علی شمس نام دارد.
علی شمس پیرو آثار گذشته خود به تاریخ و تمثیل روی آورده. اجرایی آوانگارد، پست مدرن ، ژانر کمدی، معنای باخته، بیگانه سازی شده و...
اجرایی به شدت ایرانی با فرهنگ و تاریخ و تمدن ایران زمین. در احتمالات، مُهر و امضای یک تئاتر ایرانی در فرم و محتوا نقطه عطفی است در تئاتر ایران، چون مثنوی معنوی از حکایتی به حکایتی دیگر میرود و اندیشه را از کلمه ای به کلمه ای دیگر می‌غلتاند.
بازی بازیگران یک دست و دیدنی است. آنقدری خوب هست که نام هنر را روی بازیگری نهاد از این منظر که بدن، بیان، حرکات، احساسات، برای مخاطب شگفت انگیز باشد، و مخاطب پیش خود بگوید: نه من نمیتوانم این نقش را بازی کنم. احتمالا بازی در چنین تئاترهایی بسیار لذت‌بخش است، چرا که احتمال بازی زن پوش، مرد پوش، حیوان پوش و غیره در آن محیاست. طراحی لباس، گریم، اکسسوار و صحنه در خدمت اجراست و همه ی عوامل دست در دست یکدیگر داده اند تا کارگردانی احتمالات دراماتورژ شده به تماشاچی ارائه شود.
در مورد موسیقی اجرا، آواها و کلمات کامل یا بریده شده به قدر کفایت، آهنگ به گوش می‌رساند.
محمد خداوردی