زنان و مردان در مواجهه با جنگ:
چه تفاوتی دارند؟

در دل بحران‌هایی مثل جنگ، رفتار انسان‌ها دگرگون می‌شود. اما آیا جنسیت در نوع واکنش‌ها و میزان تاب‌آوری نقش دارد؟ آیا زنان واقعاً شکننده‌ترند؟ آیا مردان همیشه قوی‌ترند؟ یا اینکه این تصورات، بیشتر از اینکه واقعی باشند، نتیجه‌ی فرهنگ و کلیشه‌اند؟
در ابتدا از تفاوت های جنسیتی صحبت کنیم

* زنان: انعطاف روانی بالا، بیان ... دیدن ادامه ›› عاطفی فعال

- زنان معمولاً احساسات خود را زودتر و بازتر بروز می‌دهند. این باعث می‌شود زخم روانی، کمتر در درون بماند.

- شبکه حمایت اجتماعی زنان (دوستان، خانواده، هم‌دلی) فعال‌تر است؛ و این نقش مهمی در تاب‌آوری دارد.

- زنان به‌طور کلی تاب‌آوری عاطفی بلندمدت بهتری دارند.

* مردان: تمرکز بالا بر عمل، سرکوب هیجانات

مردان در لحظه بحران، اغلب عملکردگراتر هستند. «چه کار باید بکنم؟» سؤال اصلی آن‌هاست.

- احساسات را دیرتر بروز می‌دهند یا سرکوب می‌کنند؛ این ممکن است در کوتاه‌مدت مفید باشد، اما در بلندمدت منجر به فروپاشی روانی ناگهانی می‌شود.

- احساس وظیفه‌ی محافظت از خانواده، گاهی آن‌ها را زیر فشار پنهان و شدیدی قرار می‌دهد.

چند یافته علمی (براساس مطالعات جنگ‌زده‌ها در سوریه، افغانستان و اوکراین):

زنان بیشتر دچار اضطراب و افسردگی حاد می‌شوند، اما سریع‌تر هم بهبود می‌یابند (مطالعه Lancet, 2022).

مردان در شرایط جنگی کمتر درخواست کمک روانی می‌کنند و در معرض PTSD مزمن بیشتری هستند (WHO, 2021).

در کمپ‌های پناهندگی، زنان اغلب سریع‌تر دست به ایجاد ساختار اجتماعی (مثلاً گروه‌های حمایتی یا مراقبتی) می‌زنند؛ مردان تمایل به انزوا یا خشونت دارند (UNHCR, 2019)

📌در نتیجه شاید بهتر باشد به جای تمرکز به تفاوت های جنسیتی در تاب آوری و قدرت در بحران به ویژگی های موثر در این موارد تاکید کرد
▫️افرادی که احساساتشان را می‌شناسند و مدیریت می‌کنند

▫️به دیگران تکیه می‌دهند و حمایت می‌کنند

▫️تصمیم می‌گیرند ، اما از احساسات هم فرار نمی‌کنند

▫️خودشان را نمی‌بازند ، حتی وقتی گریه می‌کنند

🔻و حرف آخر...

در جنگ، آن‌کس قوی‌تر است که بتواند هم‌زمان دل بسوزاند و عمل کند.
گاهی این زن است، گاهی مرد — و گاهی هر دو، اگر کنار هم باشند.

نویسنده: دکتر نینا صادقی | روانشناس