بخش یک
یک فانتزی بنکسی
🎭 تحلیلی بر نمایش "دادگاه تفنگ چخوف"
🖌🪑 نویسنده و کارگردان: امیرحسین اشرفی
✍️
⭕️ بی تردید نفس های زیستن آدم ها در جهان مدرن به شماره افتاده و انسان ها با سرعتی وصف ناپذیر زندگی در جهان پست مدرن را تجربه می کنند، چه بخواهند و چه نخواهند!
فارغ از هر پیشداوری، چنانچه متصف به ارزش های اخلاقی منصفانه باشیم باید اعتراف کنیم الگوواره های فرهنگی سپهر معنایی انسان امروزی بشدت دگرگون شده است و ساختارهای جهان مدرن هم در جهان ظاهر و هم در جهان اندیشه آدم ها، به یکباره فرو ریخته اند و هژمونی منطق بی ساخت بودن به طرز شگفت آفرینی وجود ... دیدن ادامه ›› خود را به انسان هزاره سوم تحمیل کرده است. اگر بعد از انقلاب صنعتی و قرن بیستم آدم ها برای زیست بهتر به خلق ساختارها پرداختند تا کارکردهای مورد نظر خویش را انتظار و بهره برداری کنند، امروز امروزه در هزاره سوم منطق بی منطقی، ساختار شکنی، هنجارشکنی و طرد الگوواره های سنتی در حوزه زیست و حوزه تفکر جای محدودیت های پیشین را گرفته و انسان این هزاره به ما هو انسان اساسا" به هیچ شکلی در نمی آید و به هزاران شکل هم درمی آید البته اگر خودش بخواهد!!

⭕️ وجودی سیال، معلق، همواره در حال تغییر، همیشه در حال تجربه چیزهای جدید و محال و هر از گاه شالوده شکنی و منهدم کردن هر آنچه به آن اعتقاد دارد، بنیاد فکری این انسان را منهدم و ساختی بی ساخت بر روح و ذهن و جسم او تحمیل کرده است.
اینک در آخرالزمانِ نفس هایِ کم شمارِ سنت ها، این جهانِ پست مدرن است که حکمرانی ارزشی دارد و عرصه هنر هم بدون شک از این هبه نفسانی آدم قرن ۲۱ بی نصیب نبوده و نیست و نخواهد بود!

⭕️ نمایش دادگاه تفنگ چخوف با تکیه بر نظریه منتسب به آنتوان چخوف هنرمند شهیر جهان که معتقد بود علی الخصوص در صحنه تئاتر (بسان صحنه زندگی) باید که زوائد و اضافات را حذف کرد و چنانچه در صحنه تئاتر تفنگی باشد چه آویخته چه غیر آن، باید که شلیک کند وگرنه وجودش زائد است و نباید که باشد. در این نمایش هم این شبه دستور یا پیشنهاد یا نظریه یا هر چرند و پرندی که هست را دستمایه دمی شوخی و هزل و هجو و فانتزی قرار دادند تا به تماشاچی بگویند در تقابل هنر ارزشمند و هنر مبتذل، فیمابین جدال سنت و مدرنیست، کافی نیست که تو به دنبال منطق داستانی باشی، کافی نیست که به چیزی معتقد باشی، اینجا ما شوخ طبعی و کمدی بنکسی را به حد اعلاء رسانده ایم تا با شکستن هر چه در ذهن تو هست، هر اعتقادی که داری، اصلا" هر چه می خواهی برای خودت باشی، باش! اما ما یک متریال جدید، یک پی رنگ نوین و یک برساخت بی ساخت برایت می آفرینیم حتی اگر انتظارش را نداشته باشی، اهمیت ندارد این خلق جدید ماست، بنگر، ببین، تامل کن، بپذیر، نخواستی هم اصلا" اهمیت ندارد برو پی کارت!

⭕️ نمایش با ترتیب دادن صحنه یک دادگاه به محاکمه بی منطق یک زوج جوان روسی می پردازد تا تماشاگر با رد و بدل شدن حرکات و دیالوگ ها بخندد، بیندیشد و آن زمان است که تازه تماشاگر به پوچی و بی محتوایی و دم دستی بودن اندیشه اشتراکی مارکسی و بی منطقی ارتباطات اندیشه ای کُمون پی می برد. دادگاه تفنگ چخوف با نقد سنت به خلق معنای جدید پرداخته است معنایی برخواسته از هجو ارتباطات فرمایشی انسان ها، هزل روابط اجتماعی آدم های ماشینی و بی هویت اما الینه شده در منطق بی منطق جمهوری روسیه تزاری در عصر استیلای کمونیسم، و حضور توام خنده، تفکر و تامل اصلی ترین دستاورد این هنجارشکنی، ساختارشکنی و شالوده برافکنی است.

⭕️ بازی های بازیگران نمایش در حدی هست که آدم درک کند چه میزان برای آنها زحمت کشیده شده و البته که چه میزان هم آزادی عمل داده شده تا هزل و هجو گونه گی بازی شکل بگیرد!
همه اشخاص بازی نقش های خود را به درستی نمایندگی می کنند اما در واقع باید اعتراف کنم در ابتدا کشیش نمایش و سپس شخصیت اصلی قصه، یعنی نویسنده در حد و اندازه های بهتری نسبت به بقیه ظاهر شدند گرچه اعتراف می کنم تفاوت این عملکرد بسیار اندک است آنجا که منشی دادگاه ریزه کاری های صدا و چهره و میمیک صورت و حالت بدن را بازی می کند یا دیگر بازیگر زن نمایش، آن زمان که رئیس دادگاه یا شخصیت نظامی یا حتی وکیل چند کاره و یا حتی کارگر صحنه به ایفای نقش پرداخته اند نتیجه تلاش تیم و فرد خودش را نشان می دهد البته با حذف عنصر آزادی عمل دادن در فانتزی بازی کردن برآیند البته بسیار رضایت بخش است.

⭕️ اشخاص بازی علیرغم بازی سطحی و بیرونی پیرنگ هایی از ایجاد کاراکتر را به نمایش می گذارند اما بازی چندلایه ای رضا رادبخت در نقش کشیش و نویسنده البته چنانچه ذکرش رفت از بقیه بهتر می نمایاند. استفاده خلاقانه از تماشاچیان نکته قابل تامل و خوب نمایش است که در واقع گرچه که هماهنگ شده است اما چنانچه این ترفند در آخرین بخش های نمایش پررنگ تر باشد لذت تماشاچی از این ساختارشکنی هوشمندانه افزون تر و نمایش جذاب تر می شود.