علی مردِ عدالت

در صفین، قیافه های شناخته شده و پلید بنی امیه هستند که با علی می جنگند ودر نهروان قیافه های ناشناخته ی مقدس مآب مومن . اما در جمل کیست؟ عایشه ،‌ ام المومنین است و طلحه الخیر و زبیر ، نواده ی عبد المطلب ،‌ یعنی بزرگترین شخصیت های اسلامی .
این مبارزه غیر قابل تحمل است. تکان دهنده است. حتی برای پیرو علی که همراه او به جنگ آمده است .یکی از سربازان علی به عنوان اعتراض به او می گوید که اگر تو نصیحت کردی و آنها را به صلح دعوت نمودی و زیر بار نرفتند ، چه کار می کنی ؟ علی پاسخ میدهد که با آنها می جنگیم . سرباز با تعجب می پرسد حتی با ام المومین و طلحه و زبیر می جنگی ؟ مگر ممکن است که این ها بر باطل باشند ؟
علی در این جا جمله ای دارد که طه حسین می گوید در زبان بشر از وقتی که سختن گفتن پدید آمده است ، جمله ای به این عظمت به وجود نیامده است. که می گوید : ((تو حق را به مرد می سنجی ، یا مرد را به حق ؟))
حقیقت را از روی شخصیت ها تشخیص میدهی و یا شخصیتها را از روی حقیقت ؟
((حق )) برای خودش ملاکی دارد که آن ، شخصیتها نیستند ، پارسایان نیستند ... دیدن ادامه ›› ، و برای تشخیص باید به آن ملاک ها برگشت و شخصیت ها را با آن سنجید.
در نهروان یکی از دشمانان در صف مخالف با صدای ملیح و رقت آور و بسیار اثر بخش قرآن را می خوانده است .
این صدای قرآن روی پیروان علی تاثیر می گذارد و یکی آز آنها به علی می گوید که چگونه این ها می توانند بر باطل باشند؟ کسی که با این حال دارد دعا می خواند و تلاوت قرآن می کند ؟ علی می گوید که فردا به تو نشان خواهم داد . فردا جنگ آغاز می شود و همه ی این مقدسین از بین می روند و علی همان کسی را که دیروز تحت تاثیر قرار گرفته بود ، صدا می زند و نیزه اش را در لجن فرو می برد و یک هیکل مقدس مآب را بیرون می آورد و می گوید :
(( این است سرنوشت کسی که دیروز تو را تحت تاثیر قرار داد وفردایش بدتر است))
حقیقت ملاک دارد . نباید گول این چیزها را خورد . در همین جاست که عدالت آنچنان سخت است.

از: دکتر علی شریعتی